Nee, de naaktslak is niet de grote winnaar geworden van de Bodemdierendagen van 2024. Bij de 10e editie van dit landelijke citizen science-onderzoek kwamen de 2873 burgerwetenschappers dit veelbesproken bodemdier wel in 81% van de tuinen tegen. En dat is duidelijk meer dan gemiddeld. Maar in plaats daarvan is de regenworm met 94% het vaakst geziene bodemdier van 2024. Het was een jaar met vaak vochtig bodemdierenweer, zonder grote lange droogtes. Dat levert allerlei records op.

Paardenbloemen uit de stad groeien beter in warme zomers en bloeien beter na zachte winters dan hun soortgenoten op het platteland. Dit blijkt uit onderzoek van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) dat paardenbloemen uit het centrum van Amsterdam vergeleek met planten buiten de stad. Deze experimenten – gepubliceerd in de decembereditie van Evolution Letters – tonen aan dat paardenbloemen zich evolutionair aanpassen aan stadshitte. Zulke kennis is essentieel voor duurzame stadsplanning.

Voor de 10e keer gaan een paar duizend mensen in het hele land op ‘bodemdierensafari’ in eigen tuin en stad. Van vrijdag 20 september tot en met maandag 7 oktober zoeken ze de Tiny Ten: de tien zichtbare ambassadeurs van het rijke en onmisbare bodemleven onder onze voeten. De jubileumeditie trapt af met een speciaal gecomponeerd bodemconcert plus zaklampsafari.

Jonge, onervaren spreeuwen gaan zelfstandig op zoek naar hun overwinteringsgebied. De vogels zijn jaarrond zeer sociaal, maar dat betekent niet dat ze de trekroute afkijken. Door een klassiek verplaatsingsexperiment opnieuw te bekijken en uit te breiden met nieuwe gegevens wist een team van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en het Zwitsers Ornithologisch Instituut (Vogelwarte) een langlopende discussie na vele jaren op te lossen. Het wetenschappelijke tijdschrift Biology Letters publiceert de bevindingen nu.

Op 5 december is het óók Wereldbodemdag. Ter ere daarvan maakt de organisatie van de Bodemdierendagen de scores van de Nederlandse bodemdieren in 2023 bekend. De regenwormen houden wel van nat weer en weten hun toppositie in de Bodemdieren Top 3 vast te houden: ze zijn in 87% van de tuinen gespot. En in Leeuwarden is met zoveel enthousiasme en aandacht voor hun belang naar bodemdieren gezocht, dat de Friese hoofdstad ditmaal de eretitel Bodemdierenstad van het Jaar mag voeren.

Hoe werkt de natuur? Dat is een korte maar ook een grote vraag. En hoe onderzoek je dat? Dat kan iedereen deze zaterdag 7 oktober zelf komen ontdekken… Bij het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) - een kans die zich maar eens in de paar jaar voordoet. Van een DNA-workshop tot ‘rupshappen’ en de Gelderse première van de bodemdierenopera: ook het programma is heel biodivers.

Herfst! Dus is het weer tijd voor een bodemdierensafari, op zoek naar dat onmisbare leven onder onze voeten. Ook tijdens de 9e editie van de Bodemdierendagen zullen weer vele honderden mensen in het hele land als citizen scientist meezoeken: van vrijdag 22 september tot en met zondag 8 oktober.

Bij koolmezen blijkt er duidelijk een grens te zitten aan hun vermogen om zich aan klimaatverandering aan te passen. Op korte termijn nóg vroeger eieren leggen: dat gaat niet lukken. Zulke informatie over voorbeeldsoorten is noodzakelijk om de klimaatgevolgen voor de natuur goed te kunnen voorspellen.

Een internationaal onderzoeksteam geleid door het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) gaat op jacht naar onzichtbare soorten op de Galapagoseilanden.

Uit 46 experimenten in 17 landen en op 4 continenten blijkt dat gebieden waar natuurherstel nodig is profiteren van bodemtransplantatie, volgens nieuw onderzoek van Jasper Wubs (NIOO-KNAW) in het Journal of Applied Ecology.

De regenwormen trekken dit jaar aan het langste eind: ze eindigen net voor de spinnen en de pissebedden. De 2052 waarnemers vonden wormen bij meer dan 83% van de Nederlandse tuinen, parken, schoolpleinen en zelfs balkons.

Uit nieuw onderzoek blijkt dat wilde ganzen door het afsteken van vuurwerk niet ‘even opvliegen en weer neerstrijken’. De gedragsveranderingen houden langer aan.