NIOO Thema Klimaatverandering

Opgedroogde bodem
© Perro de Jong / NIOO-KNAW

NIOO Thema Klimaatverandering

Waarom onderzoek naar klimaatverandering?

Overstromingen, uitstervende soorten en onvruchtbare bodems: hoe sneller de temperatuur van de aarde stijgt, hoe groter de gevolgen. Wat als we de opwarming van de aarde niet kunnen beperken?

Als we de opwarming van de aarde niet beperken zijn de gevolgen onomkeerbaar. Hoeveel veerkracht heeft de natuur? Hoe goed passen soorten zich aan?

Met ons ecologische klimaatonderzoek zoeken we naar het antwoord op die en andere klimaatvragen. De nood is hoog. Zo hopen we een essentiële bijdrage te leveren aan het klimaatonderzoek en de oplossing voor het klimaatprobleem. De natuur kan daarin onze bondgenoot zijn.

Stel je voor dat we de CO2-opslag in bossen of graslanden kunnen vergroten. Of dat we een manier vinden om ecosystemen te ondersteunen bij het aanpassen aan de klimaatveranderingen. Zo stellen we niet alleen vragen, maar komen we ook met concrete kennis. 

Eén onderdeel van de oplossing voor het klimaatprobleem zijn onze onderzoeken naar het vergroten van biodiversiteit en duurzaam land- en watergebruik.

Wat onderzoeken we?

Hitte, droogte, eindeloze regenbuien: Klimaatverandering brengt extreme omstandigheden. Daarom testen we hoe onze ecosystemen met deze extreme veranderingen omgaan.

Hoe reageert een leefomgeving op extreme hitte of droogte? Wat gebeurt er als een soort door die hitte uitsterft? Als een soort uitsterft, of een habitat verdwijnt, hoe herstelt een ecosysteem dan? Is herstel mogelijk? Op deze en meer vragen proberen we met onze onderzoeken een antwoord te vinden.

Dat zoeken naar antwoorden doen we met mesokosmossen. Een mesokosmos is een systeem wat ons helpt de natuurlijke omgeving na te bootsen. Op die omgeving passen we extreme omstandigheden toe, om te zien hoe de omgeving reageert. Soorten kunnen bijvoorbeeld uitwijken naar andere gebieden. We onderzoeken wat die verhuizing met het klimaat doet.

Tot slot onderzoeken we hoe de natuur bijdraagt aan de oplossing voor het klimaatvraagstuk. We onderzoeken hoe we CO2-opslag in terrestrische (aardse) en aquatische ecosystemen kunnen vergroten. Bossen kunnen bijvoorbeeld een nog grotere rol spelen bij het opslaan van CO2. Microben in de grond dragen bij aan de vermindering broeikasgassen.

De natuur is niet alleen slachtoffer van de klimaatverandering, maar kan ons op allerlei manieren ondersteunen bij de oplossing van het klimaatprobleem. 

Hoe wordt ons onderzoek toegepast?

De gevolgen van de klimaatverandering moeten landen bij het grote publiek. Maar deelnemen aan de publieke discussie met taaie onderzoekstaal, dat zorgt voor verveelde gezichten. En de boodschap? Die komt niet aan. 

Daarom werken we met Serious Games. Met Serious Games leggen we een ingewikkeld onderwerp door middel van een spel uit. Klimaatverandering kan ver weg voelen, maar door een spel halen we het dichterbij. Via onze Serious Games Climate Pursuit en Flipping Lakes.

Naast informeren in de publieke discussie werken we ook samen aan onderzoek met andere instituten. Onze onderzoeksmogelijkheden en databases geven ons een unieke positie in ecologisch onderzoek naar klimaatverandering.

We coördineren bijvoorbeeld de Long-Term Ecosystem Research (LTER-NL) faciliteiten. Die faciliteiten maken deel uit van European Long-Term Ecosystem (eLTER), een samenwerkingsverband tussen verschillende ecologische onderzoeksorganisaties. Met eLTER buigen we ons over uitdagingen van de Europese Commissie. Zo doen we niet alleen onderzoek, maar helpen we ook bij uitvoering. 

Tot slot wordt ons onderzoek geciteerd in klimaatonderzoek van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) en onderzoekers van NIOO-KNAW werken ook als reviewers voor de wetenschapsafdeling van IPCC.