Oude en nieuwe tradities op 66ste verjaardag NIOO

Op 26 juni vierde het NIOO zijn 66ste verjaardag. Niet op dezelfde plek en onder dezelfde naam als in 1954. Maar dat was toen wel de aftrap voor het ecologisch onderzoek in Nederland zoals we dat nu kennen. En sommige dingen zijn de afgelopen 66 jaar niet eens zoveel veranderd...

Het is nooit te laat om tradities in ere te houden, vindt NIOO-directeur Geert de Snoo. Een officiële 'Dies Natalis' zoals bij universiteiten wordt het niet vandaag - ook zonder corona is het NIOO daar te eigenzinnig voor - maar "de verjaardag van een academisch instituut is het waard om te vieren!"

En dus komt het NIOO op deze dag voor het eerst digitaal bij elkaar om stil te staan bij zaken als de aanstelling van de eerste vrouw als directeur. Dat was al in 1957 Dr M. F. E. (Emy) Nicolai, van het toenmalige Hydrobiologisch Instituut dat in de jaren zestig werd omgedoopt tot Centrum voor Limnologie en in 1992 fuseerde met het Centrum voor Terrestrische Ecologie en het Centrum voor Estuariene en Mariene Ecologie.

In 1992 kwam ook de naam NIOO (voluit NIOO-KNAW) in gebruik. En die afkorting bleef gehandhaafd nadat het 'Nederlands Instituut voor Oecologisch Onderzoek' in 2002 officiëel het 'Nederlands Instituut voor Ecologie' was geworden.

Onderzoek van wereldklasse

Terug naar de oprichting. Niet in Wageningen zoals nu maar in Arnhem, en oorspronkelijk onder de naam IOO (Instituut voor Oecologisch Onderzoek). Een paar jaar eerder was een vooraanstaande Nederlandse ecoloog in Denemarken geweest, en daar tot de conclusie gekomen dat Nederland op ecologisch gebied ernstig achter lag.

De oprichting van een eigen instituut moest hierin verandering brengen, en dat deed het ook. "Zesenzestig jaar later", zegt directeur Geert de Snoo, "kunnen we constateren dat ecologisch onderzoek in Nederland van wereldklasse is." De dubbele taakstelling van het (N)IOO heeft daar een belangrijke rol bij gespeeld.

"Aan de ene kant is dat het uitvoeren van ecologisch onderzoek, aan de andere kant het samenwerken met andere organisaties", vertelt De Snoo. "Allebei dingen die we hier vandaag nog steeds doen."

Rijke geschiedenis

Wat dat betreft is er dus weinig veranderd. Maar op andere vlakken is de rijke geschiedenis van het NIOO juist een bron van verrassingen. Zo deden NIOO-ers niet alleen onderzoek op de verre Zuidpool, maar bijvoorbeeld ook op een exotische vulkaan: de (overblijfselen van de) Krakatau in Indonesië!