Driemaal excellent voor Nederlandse ecologie

Driemaal het hoogste cijfer, dat is het zeer positieve oordeel over het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) van een onafhankelijke internationale commissie onderzoekers. De volledige resultaten van het belangrijke, zesjaarlijkse assessment zijn zonet gepubliceerd. NIOO-directeur Louise Vet reageert verheugd: “De commissie erkent niet alleen onze wetenschappelijke kracht, maar ook die van onze kennisoverdracht naar al die maatschappelijke partijen die daar belang bij hebben.”

Als sterke punten van het NIOO roemt de commissie het waardevolle fundamentele onderzoek, de moderne onderzoeksfaciliteiten, de netwerkfunctie binnen de nationale en internationale ecologie, de inspirerende sfeer voor jonge onderzoekers en het uitdragen van de ecologische kennis naar de maatschappij. Onder dat fundamentele onderzoek vallen ook bijzondere langetermijn-projecten – tot wel meer dan 100 jaar looptijd – rondom vogels, klimaatverandering en biodiversiteit.

Belang fundamenteel onderzoek

De onderzoekscommissie spreekt van een “duidelijke toegevoegde waarde” van het NIOO voor het wetenschappelijke landschap, nationaal en internationaal. Verder moedigt de commissie “de focus op fundamenteel onderzoek aan, als centraal onderdeel van het unieke karakter van het instituut”. Deze aanbeveling wordt breed gedeeld door moederorganisatie de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) en de vaste wetenschappelijke adviescommissie van het NIOO.

De evaluatiecommissie volgde het landelijke protocol voor de beoordeling van alle Nederlandse onderzoeksgroepen. Dit maakt de beoordelingen zoveel mogelijk vergelijkbaar. Naast een bredere inhoudelijke beoordeling deelde de commissie drie cijfers uit: voor de wetenschappelijke kwaliteit, voor de maatschappelijke relevantie en voor de levensvatbaarheid van het instituut. Het hoogste cijfer 1 (van 4) betekent excellent. Het NIOO behoort met de maximale beoordeling van driemaal excellent tot de selecte groep van invloedrijkste ecologische onderzoeksgroepen ter wereld.

(Tekst loopt door onder de foto's)

Wetenschap van de 21e eeuw

Het multidisciplinaire onderzoek wordt uiterst relevant gevonden voor de samenleving: onder andere voor bedrijven, overheid en het algemene publiek. “Ecologie is de wetenschap van de 21e eeuw, en we zijn blij dat de commissie dit ten volle beaamt,” stelt instituutsdirecteur Vet. De ecologische kennis vindt toepassing in bijvoorbeeld het noodzakelijke verduurzamen van de voedselproductie door natuurlijke plaagonderdrukking, het herstel van waterkwaliteit of biodiversiteit en het aanpakken van of aanpassen aan klimaatverandering. Maar denk ook aan het op een slimme manier ontdekken van nieuwe antibiotica of het circulair bouwen, met het NIOO-onderzoeksgebouw als prijswinnend voorbeeld. De ecologie vormt sowieso de basis onder de circulaire economie. Regelmatig adviseren onderzoekers van het NIOO dan ook beleidsmakers en vele anderen in Nederland en daarbuiten.

Andere bekende voorbeelden van het werk van het NIOO zijn de natuurherstellende techniek van bodemtransplantatie, de bloei van giftige blauwalgen, het belang van micro-organismen voor de weerbaarheid van planten, het natuur-breed vaststellen van de effecten van lichtvervuiling, monitoring van vogels door het Vogeltrekstation, citizen science-projecten zoals de landelijke Bodemdierendagen en het voorzitterschap bij het opstellen van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel.

Onderzoeksthema’s voor toekomst

De diverse samenstelling van het wetenschappelijk personeel viel de commissie op. De helft van de NIOO-onderzoekers komt uit het buitenland en het instituut heeft veel vrouwelijke rolmodellen. Zowel onder de onderzoekers als op bestuurlijk niveau.

De commissie juicht ook toe dat het NIOO zeven afdelingsoverstijgende onderzoeksthema’s heeft ontwikkeld. Dat zijn: Chemical communication, Disease ecology, Eco-evolutionairy dynamics, Ecological epigenetics, Global environmental change, Microbiomes en Restoration ecology. De dynamische thema’s zorgen voor versterking van de (inter)nationale samenwerking. En het vormt een ‘kweekvijver’ voor nieuwe onderzoekslijnen, aansluitend op toekomstige maatschappelijke en wetenschappelijke uitdagingen.

Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) is met ruim 300 medewerkers en studenten een van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Het is gespecialiseerd in de ecologie van het water en het land: hoe werkt de natuur? Sinds 2011 is het gevestigd in een duurzaam gebouwd onderzoekspand in Wageningen. De historie van het onderzoek gaat meer dan 60 jaar terug en loopt door ons hele land, en ver daarbuiten.

Voor meer informatie:

• Directeur Louise Vet, Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), via 0317-473400

• Hoofd wetenschapscommunicatie Froukje Rienks, Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), tel. 06-10487481, f.rienks@nioo.knaw.nl