Klein maar dodelijk: onderzoek naar belang virussen in de bodem

Welke rol spelen virussen in het ecosysteem van de bodem? Hoeveel bacteriesterfte veroorzaken ze, en wat is het effect daarvan op de koolstof-kringloop in de bodem? Dat is precies wat NIOO-onderzoeker Kyle Mason-Jones wil achterhalen. Deze week kreeg hij het goede nieuws dat hij een belangrijke beurs ontvangt voor jonge onderzoekers: goed voor drie jaar onderzoek.

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) stelt voor jong onderzoekstalent ieder jaar een aantal beurzen beschikbaar. De Veni-beurs van maximaal 250.000 euro is 'voor excellente onderzoekers die onlangs gepromoveerd zijn'. Dit keer dienden ongeveer 1180 onderzoekers een voorstel in, waarvan er nu 161 een beurs toegekend krijgen. Kyle Mason-Jones is een van de gelukkigen. 

Donkere materie

"Dit is een enorme kans. Nu kan ik mijn onderzoek in Nederland voortzetten en mijn volle aandacht op virussen in de bodem richten," vertelt een verheugde Mason-Jones, die al een paar weken nieuwsgierig op de uitslag aan het wachten was. "Tot nu toe waren virussen de 'donkere materie' van de bodemecologie. Het doorgronden van de invloed van deze minuscule deeltjes op het bodemleven kan maken, dat we anders over bodem-ecosystemen gaan nadenken en ze anders gaan beheren."

Talentprogramma

Veni maakt, samen met Vidi en Vici, onderdeel uit van het NWO-Talentprogramma.  Binnen dit programma zijn onderzoekers vrij om hun eigen onderwerp voor financiering in te dienen. Op deze manier stimuleert NWO nieuwsgierigheidsgedreven en vernieuwend onderzoek. Selectie vindt plaats op basis van de kwaliteit van de onderzoeker, het innovatieve karakter van het onderzoek, de verwachte wetenschappelijke impact van het onderzoeksvoorstel en mogelijkheden voor kennisbenutting.

Klimaatbestendige trekroutes of ziekteresistentie

Naast Mason-Jones zijn ook vier andere jonge onderzoekers met NIOO-banden in de prijzen gevallen. Aquatisch ecoloog Mandy Velthuis en dierecoloog Thomas Lameris ontvangen ook een Veni. Lameris gaat kijken naar klimaatbestendige trekroutes voor vogels en Velthuis naar CO2-opslag in meren. Zij deden allebei hun promotie-onderzoek bij het NIOO.

Een Vidi-beurs voor meer ervaren onderzoekers is dit jaar weggelegd voor 81 mensen. Onder andere voor Susanne Wilken (die eerder ook promotie-onderzoek bij het instituut deed over hoe de eetgewoontes van algen het klimaat kunnen veranderen) en Jose Lozano Torres (die net als Mason-Jones bij de afdeling Terrestrische Ecologie onderzoek deed).

Wilken heeft mariene microben die zowel als plant en als dier kunnen groeien als onderwerp: hoe reageren zij op een verzurende en opwarmende oceaan?  Bodemecoloog Lozano Torres wil het prille begin van parasitisme door aaltjes gaan meten bij planten. Dat is van groot belang voor het ontwikkelen van nieuwe vormen van ziekteresistentie in gewassen.

• Klein maar dodelijk: de rol van virussen in bacteriesterfte en bodemkoolstofopslag: Miljarden micro-organismen leven en gaan dood in de bodem onder onze voeten en spelen daardoor een rol bij de opslag van koolstof in de bodem. Dit project onderzoekt hoe virussen de sterfte van bacteriën en het lot van de 'bacteriële overblijfselen' beïnvloeden. Deze kennis kan helpen om bodem-koolstofopslag te verhogen en daarmee klimaatopwarming te verminderen.