Jos Raaijmakers genomineerd voor Huibregtsenprijs 2022

Uit 31 inzendingen voor de Huibregtsenprijs 2022 heeft de jury zes wetenschappelijke onderzoeksprojecten genomineerd. NIOO-onderzoeker Jos Raaijmakers leidt één van de genomineerde projecten. Op de Avond van Wetenschap & Maatschappij, 10 oktober 2022, maakt de jury bekend wie dit jaar wint.

Het genomineerde onderzoek van Prof. dr. Jos Raaijmakers draait om het verduurzamen van de landbouw. 'Stille krachten doorgrond: duurzame voedselproductie met behulp van microben'. Micro-organismen in de bodem kunnen namelijk gewassen helpen. Niet alleen met het opnemen van de broodnodige voedingsstoffen, maar ook door ziekten en plagen af te weren. Raaijmakers is hoofd van de afdeling Microbiële Ecologie bij het NIOO. Daarnaast is hij buitengewoon hoogleraar Microbiële interacties en diversiteit aan de Universiteit Leiden.

Antistress voor gezonde gewassen

De jury zegt er het volgende over:

Het is een inzicht van Jos Raaijmakers’ fundamentele onderzoek dat op en in planten microben voorkomen, zoals bacteriën en schimmels, in een diversiteit die we nog maar nauwelijks kennen. Die microben communiceren met elkaar en met de planten. Microben kunnen heilzame effecten hebben, bijvoorbeeld doordat ze antibiotica produceren. Maar in de loop der tijden zijn ‘goede’ microben bij de domesticatie en veredeling van voedselgewassen veelal verdwenen, terwijl zij in de oorspronkelijke versies van die voedselgewassen nog wel aanwezig waren.

Op basis van deze nieuwe ideeën en hypothesen komt Raaijmakers, vaak met grote consortia van onderzoekers waarin hij een leidende rol vervult, tot belangrijke en onverwachte oplossingen voor een wereld die zorgen heeft over duurzame voedselproductie. Droogte, ziektes en plagen bedreigen die productie, evenals bijvoorbeeld het gebruik van pesticiden.

Als microbieel ecoloog ziet Jos Raaijmakers het potentieel van ‘zijn’ microben om de groei van voedselgewassen te bevorderen en ze te beschermen tegen de stress veroorzaakt door die factoren van droogte, ziektes en plagen.  Dit onderzoek en de missie die eruit spreekt om de wereld duurzaam van voedsel te voorzien, konden op grote sympathie van de jury rekenen: de uitgesproken maatschappelijke betrokkenheid maakt Jos Raaijmakers tot een waardige kandidaat voor de Huibregtsenprijs.

De Prijs

De Huibregtsenprijs is in 2005 ingesteld door het bestuur van de Stichting De Avond van Wetenschap & Maatschappij en is vernoemd naar de oprichter van de Avond van Wetenschap & Maatschappij Mickey Huibregtsen, die eerder dit jaar is overleden. De prijs gaat naar een recent onderzoeksproject dat wetenschappelijke kwaliteit en vernieuwing combineert met een bijzondere maatschappelijke meerwaarde of outreach. 

Jaarlijks worden minimaal vier en maximaal zes projecten genomineerd door de vakjury, waarvan er uiteindelijk één wordt bekroond met de Huibregtsenprijs. De prijs wordt uitgereikt op de Avond van Wetenschap & Maatschappij en bestaat uit de sculptuur ‘De Denker’ van beeldend kunstenaar Wil van der Laan, een geldbedrag van € 25.000 geoormerkt voor onderzoeksactiviteiten en een workshop aangeboden door het Lorentz Center in Leiden.

De Avond

De Avond van Wetenschap & Maatschappij is in 2000 in het leven geroepen met als doel het maatschappelijk belang van wetenschap te onderstrepen, door te laten zien waar en op welke manier wetenschappelijk onderzoek toepassingen vindt in het leven van alledag. Op de Avond gaan topwetenschappers en prominenten uit andere sectoren van de maatschappij met elkaar in gesprek. Dit jaar wordt de Avond gehouden in de Pieterskerk in Leiden, ter gelegenheid van Leiden European City of Science 2022.