Bootsmannetje meest getelde waterdiertje bij nationaal slootjesonderzoek

Afgelopen weekend deden duizenden kinderen en volwassenen mee aan het eerste 'citizen science' slootjesonderzoek tijdens de IVN Slootjesdagen. Op meer dan 120 plekken werden waterdiertjes geteld en proefjes gedaan om de helderheid van het water te bepalen. Het bootsmannetje werd het meest geteld, gevolgd door de vlokreeft en de poelslak.

Op basis van de telling en de waterproefjes scoorden de Nederlandse slootjes gemiddeld een 6,3 op waterkwaliteit. "Dat is net een voldoende", zegt Froukje Rienks van het NIOO. "En dan is er nog vooral in mooie slootjes gemeten. Dit betekent dat er werk aan de winkel is om de waterkwaliteit in het hele land te verbeteren."

Geweldig enthousiasme

Naast de top drie "zijn er gelukkig ook de nodige bijzondere waterdiertjes gezien, zoals de kokerjuffer, libellenlarve en geelgerande watertor", zegt Rienks. "Het was geweldig om te zien hoe enthousiast kinderen worden van zoiets eenvoudigs als waterdiertjes vangen en tellen", vult Marchien de Ruiter, projectleider van de IVN Slootjesdagen, aan.

"'Deze lijkt op een hamerhaai', zei een kindje in het Vondelpark bij het zien van zo'n geelgerande watertor. En een ander kindje liet vol trots de onderzoekkaart zien: 'kijk, ik heb ze bijna allemaal gevonden!'" Dat belooft veel goeds voor volgend jaar, concludeert De Ruiter.

Meer proefjes

Want de plannen daarvoor liggen al klaar, na deze vliegende start. Het 'citizen science' onderzoek wordt de komende jaren herhaald. Zo kunnen de wetenschappers van het NIOO, dat het onderzoek heeft georganiseerd samen met IVN Natuureducatie, trends in kaart brengen en een volledig beeld krijgen van de gezondheid van de Nederlandse slootjes.

Ook komen er de volgende keer nieuwe proefjes bij, waarmee temperatuur, licht en afbraakprocessen in de sloot kunnen worden gemeten. 

(Tekst loopt door onder de foto's)

Waarom slootjesonderzoek?

Sloten zijn belangrijk voor de biodiversiteit: insecten en vogels die leven van deze insecten zijn voor hun voortbestaan afhankelijk van de natuur in en rondom sloten. Bovendien vormen sloten een belangrijk netwerk dat verschillende natuurgebieden met elkaar verbindt. Zo kunnen dieren gemakelijk migreren tussen de gebieden, en dat is belangrijk in verband met klimaatverandering.

Maar al ligt er in Nederland maar liefst zo'n 300.000 kilometer aan sloten, toch was niet voldoende bekend hoe het is gesteld met de waterkwaliteit hiervan. Het slootjesonderzoek brengt daar verandering in. En is er eenmaal een beter beeld van de gezondheid van de Nederlandse sloten, dan kan waar nodig actie worden ondernomen .

Veel kokerjuffers

Ook bij het NIOO zelf werd gemeten: wateronderzoekster Laura Seelen - een van de ontwerpsters van het nationale slootjesonderzoek - ging met haar schepnet aan de slag in de sloot voor het duurzame NIOO-gebouw. Samen met Froukje Rienks en andere collega's onderwierp ze de resultaten aan een grondig onderzoek.

Dat leverde maar liefst achttien verschillende soorten waterdiertjes op, waaronder naast bootsmannetjes ook geelgerande watertorren en opvallend veel kokerjuffers: de meer 'bijzondere' soorten, die je meestal vindt in mooi schoon water. Het cijfer voor het NIOO: 7,1. Ruim boven het landelijk gemiddelde!

Bij het 'citizen science onderzoek' werken IVN Natuureducatie en het NIOO samen met waterdiertjes.nl, een website waarop het hele jaar door waarnemingen van waterdiertjes in zoetwater kunnen worden doorgegeven. Binnen de provincies wordt samengewerkt met diverse waterschappen.