Beleef de Lente 2025: Het wel en wee van een nestkast

Wij bij het NIOO doen onderzoek aan koolmezen en gebruiken daarvoor nestkasten. Dat laatste, het gebruiken van die nestkasten, lijkt simpel maar is het niet. Er kan heel veel mis gaat met die kasten...

We gebruiken in totaal bijna 2000 actieve nestkasten voor ons onderzoek. Deze kasten zijn verspreid over verschillende bossen, voornamelijk op de Veluwe en in de omgeving van Arnhem, maar ook bij Breda en op Vlieland. Ze hangen daar het hele jaar door, in weer en wind. In de maanden januari en februari controleren we de kasten en vervangen we degene die niet meer in goede staat zijn. Vaak wordt de lat waarmee de kast aan de boom is bevestigd rot, of valt de bodem uit de kast omdat de schroefjes loskomen. Het komt ook voor dat de boom waaraan de kast hangt omvalt of wordt omgezaagd. In dat geval moeten we de kast opnieuw aan een andere boom bevestigen. Gelukkig hebben we altijd een ruime voorraad reservekasten die we voor vervanging kunnen gebruiken.

Naast de gewenste holenbroeders (zoals mezen en bonte vliegenvangers) krijgen we natuurlijk ook wel eens onuitgenodigde gasten. Berucht zijn wespen en hoornaars die in de kast een nest bouwen. Hierboven een foto van een nestkast met een enorm groot hoornaarnest. Het spreekt voor zich dat we dit soort kasten pas ergens in de winter kunnen schoonmaken. En wat we regelmatig tegenkomen zijn nestkasten die gebruikt worden door de eikenprochesierups. Ook deze kasten worden pas na het broedseizoen schoongemaakt en in een fiks aantal gevallen verwijderd omdat schoonmaken niet veilig is.

Soms hebben we te maken met vandalisme of mensen die proberen in de kast te kijken, waardoor de kast beschadigd raakt. Helemaal onderaan zie je een voorbeeld van hoe dit in z'n werk gaat (-;

Zo zie je, het lijkt niet zo ingewikkeld al die nestkasten die wij gebruiken. Maar in de praktijk zijn we toch best veel tijd kwijt met het in orde houden van ons nestkastenbestand!