Beleef de Lente 2025: Heel veel rondjes door het bos

Mijn collega’s struinen alweer door het bos voor het koolmezenonderzoek. Het broedseizoen komt op gang, de eerste jongen zijn er. Hopelijk ook genoeg rupsen, want die hebben de jongen hard nodig om te groeien. Maar zijn die rupsen er al? En hoeveel dan eigenlijk?

Langzaam komt het broedseizoen weer op gang. De eerste koolmeesjongen zijn uit het ei gekropen, en veel mezen zitten nu te broeden – ook onze eigen Beleef de Lente-mees. Omdat we niet precies weten wanneer ze is begonnen met broeden, is het een beetje gokken, maar waarschijnlijk komen de eitjes zondag of maandag uit. Of iets eerder. Of iets later. Maar lang zal het niet meer duren.

Ondertussen zijn mijn collega’s elke dag in het bos te vinden. Het bijhouden van alle nestkasten waar wordt gebroed is best een klus. Elke kast wordt een paar keer per week gecontroleerd: is er nestbouw? Hoeveel nestmateriaal ligt er al in? Zodra het nest compleet is, houden we bij hoeveel eieren er gelegd worden en wanneer het broeden begint. Dat checken we door voorzichtig te voelen of de eitjes warm zijn – dan is het vrouwtje begonnen.

Als je weet wanneer het broeden is gestart, kun je vrij precies uitrekenen wanneer de eitjes uitkomen. Elke dag hebben we dan een lijstje met kasten waar kuikens kunnen zijn. Die kasten controleren we tijdens zogeheten ‘hatch-checks’. Zijn de eitjes nog niet uitgekomen? Dan proberen we het de dag erna opnieuw. We doen dit meestal wat later op de dag, want de kuikens komen vaak 's ochtends uit. Ga je te vroeg, dan kan het zijn dat de eitjes nog niet uitgekomen zijn. Geen ramp trouwens – we kunnen aan de jongen goed zien hoe oud ze zijn.

Zelf ben ik tegenwoordig wat minder bij onze nestkasten te vinden. Ik richt me nu vooral op de rupsen. Want naast dat we willen weten wat de koolmezen doen, is het minstens zo belangrijk om te weten hoeveel voer er voor de jongen is. En met voer bedoel ik natuurlijk: rupsjes.

Daarom heb ik vorige week onder een heleboel eikenbomen netten geplaatst (zie de foto hierboven). Die vangen de poepjes van rupsen op. Ja, echt. Door te wegen hoeveel er in de netten ligt, krijgen we een idee van het aantal rupsen, en dus van hoeveel voer er beschikbaar is voor de jonge meesjes. In een volgend blog vertel ik daar wat meer over.

Klinkt misschien wat suf: beetje door het bos rijden, netten legen. Geen spectaculair veldwerk, zeker niet vergeleken met mijn eerdere expedities naar Spitsbergen of arctisch Rusland. Maar gisteren werd het ineens spannend: er lag een flinke boom op het pad waar ik langs moest. Dat was nog best een klus om die weg te krijgen...