Wim van der Putten en Martijn Bezemer genomineerd voor Huibregtsenprijs 2023
Wim van der Putten en Martijn Bezemer genomineerd voor Huibregtsenprijs 2023
Uit 24 inzendingen zijn zes wetenschappelijke onderzoeksprojecten genomineerd voor de Huibregtsenprijs 2023. NIOO-onderzoeker Wim van der Putten leidt één van de genomineerde onderzoeksprojecten. Samen met voormalig NIOO-onderzoeker en -gastmedewerker Martijn Bezemer speelt hij een belangrijke rol in het onderzoek naar de invloed van bodemtransplantaties op natuurherstel. Op de Avond van Wetenschap & Maatschappij, vandaag op 9 oktober, maakt de jury de winnaar bekend.
Van voormalige landbouwgrond naar een mooi heideveld. Bodemtransplantatie kan hierin een cruciale rol spelen. Waar natuurherstel normaal tientallen jaren duurt, versnelt bodemtransplantatie dit proces naar slechte enkele jaren. Bij een proefveld op de Veluwe waren na 6 jaar al duidelijke effecten te zien. Hoe het werkt? Je verspreidt een dun laagje bodem van een gezond donorgebied, vol bodemleven, over een gebied waar je de natuur wilt herstellen. Dat dit niet alleen werkt op Nederlandse bodem blijkt uit de inmiddels wereldwijde projecten.
Ecoloog Wim van der Putten houdt zich al sinds 1993 bezig met onderzoek naar bodemtransplantatie en de invloed van bodemleven op de ontwikkeling van natuur. Hij is hoofd van de afdeling Terrestrische Ecologie bij het NIOO en daarnaast bijzonder hoogleraar aan Wageningen University.
Wat zegt de jury?
“Dat ‘bodemtransplantaties’ tegenwoordig wereldwijd worden uitgevoerd om kwetsbare natuur te herstellen, valt voor een groot deel op het conto van Wim van der Putten en Martijn Bezemer te schrijven. Al in 1993 liet Van der Putten zien dat bodemleven cruciaal is voor de ontwikkeling van vegetatie. Sindsdien hebben talloze onderzoeken wereldwijd het belang van zulke ‘plant-bodem-terugkoppeling’ onderstreept, en bijvoorbeeld laten zien hoe aaltjes en schimmels (die in de landbouw als schadelijk gelden!) biodiversiteit bevorderen. Het leidde tot het onorthodoxe idee om stukken grond – met bodemleven en al – te transplanteren voor versneld herstel van kwetsbare natuur. Van der Putten en Bezemer bewezen de effectiviteit hiervan vervolgens in natuurontwikkelingsgebied Reijerscamp.”
“De impact van dit werk blijkt uit de internationale projecten van Bezemer en uit het feit dat de Verenigde Naties bodemtransplantatie inmiddels wereldwijd aanbevelen voor ‘ecosystem restoration’. De jury is bovendien onder de indruk van de creatieve manier waarop deze onderzoekers met het brede publiek communiceren. Zo dragen Van der Putten en Bezemer op een constructieve én vriendelijke manier bij aan natuurherstel in een tijd waarin de discussie rond natuur en klimaat juist vaak zo gepolariseerd is.”
Voorbeelden van communicatie met het brede publiek over bodem zijn bij het NIOO bijvoorbeeld de bodemdierenfestivalstand, de Bodemdierendagen, interviews in de media en ook de bijdrage aan de Onder het Maaiveld-film. Veel mensen dragen daar aan bij. Zoals de jury zegt: “Via de prachtige film Onder het Maaiveld vestigden zij de aandacht op het meestal onzichtbare bodemleven en tijdens jaarlijkse Bodemdierendagen laten zij mensen zelf met een schepje en een soortenkaart naar bodemdieren zoeken.”
De Prijs
De Huibregtsenprijs is in 2005 ingesteld door het bestuur van de Stichting De Avond van Wetenschap & Maatschappij en is vernoemd naar de oprichter van de Avond Mickey Huibregtsen. De prijs gaat naar een recent onderzoeksproject dat wetenschappelijke kwaliteit en vernieuwing combineert met een bijzondere maatschappelijke meerwaarde of outreach.
Jaarlijks worden minimaal vier en maximaal zes projecten genomineerd door de vakjury, waarvan er uiteindelijk één wordt bekroond met de Huibregtsenprijs. De prijs wordt uitgereikt op de Avond van Wetenschap & Maatschappij en bestaat uit de sculptuur ‘De Denker’ van beeldend kunstenaar Wil van der Laan, een geldbedrag van € 25.000 geoormerkt voor onderzoeksactiviteiten en een workshop aangeboden door het Lorentz Center in Leiden.
De Avond
De Avond van Wetenschap & Maatschappij is in 2000 in het leven geroepen met als doel het maatschappelijk belang van wetenschap te onderstrepen, door te laten zien waar en op welke manier wetenschappelijk onderzoek toepassingen vindt in het leven van alledag. Op de Avond gaan topwetenschappers en prominenten uit andere sectoren van de maatschappij met elkaar in gesprek. Dit jaar wordt de Avond gehouden in de Pieterskerk in Leiden.