Open Science prijs voor Antica Culina's SPI-Birds project

NIOO-onderzoeker Antica Culina heeft tijdens een online bijeenkomst een prijs ontvangen voor het gebruik van Open Science om wetenschappelijk onderzoek toegankelijker te maken. De Open Science Use Case Awards maken deel uit het van het Nationaal Open Science Festival, dat moest worden uitgesteld vanwege de corona-pandemie.

Met een open oproep werden onderzoekers en promovendi van Nederlandse universiteiten, UMC's en wetenschappelijke instituten eerder dit jaar uitgenodigd om hun projecten in te dienen. De organisatoren zochten met name 'use cases' die naast positieve ervaringen en een geslaagde uitkomst ook de uitdagingen en problemen lieten zien waar Open Science tegenaan loopt.

De prijzen zouden worden uitgereikt op het Nationaal Open Science Festival in Wageningen in augustus. Nu dat verschoven is naar volgend jaar februari, werd besloten om alvast een serie online sessies te organiseren voor iedereen die zich interesseert voor de ontwikkelingen op het gebied van Open Science in Nederland.

Project 'SPI-Birds'

Bij de eerste van de vijf geplande sessies, op 2 juli,  werden de Use Case Awards gepresenteerd. Eén van de vijf prijswinnaars is Studies of Populations of Individual Birds (SPI-Birds), een netwerk en database die door Antica Culina en Marcel Visser van het NIOO zijn opgezet. Het netwerk verbindt onderzoekers die werken aan populaties van individueel gemerkte broedvogels; de database maakt het mogelijk vogelpopulaties in Europa en Azië te zoeken en onderzoeksdata aan te vragen.

"Het idee voor SPI-Birds werd geboren nadat ik een jaar lang bezig was geweest om te kijken welke studies mogelijk interessant waren voor mijn onderzoeksproject", legt Culina uit. "Waarom zouden anderen ook weer al die tijd kwijt zijn om de populaties te vinden die relevant zijn voor hun onderzoek?"

Barrières overwinnen

In haar presentatie beschreef Culina de barrières die ze aan het begin van haar project tegenkwam: alle populaties (of althans de meeste) lokalizeren, en de eigenaren van de data ervan overtuigen dat hun gegevens veilig waren en dat er voor hen iets te winnen viel. "Maar toen we steun kregen van een paar grote groepen begonnen ook steeds meer anderen ons te vertrouwen", zegt ze. "En toen het project eenmaal op voldoende steun kon rekenen, zorgden de leden bij het verzamelen van populaties zelf voor een sneeuwbaleffect."

Commentaar van de Programmacommissie: "Het feit dat dit project zo goed loopt, laat zien dat er een grote behoefte bestaat aan samenwerking", en: "De 'use case' van SPI-Birds laat een project zien dat wetenschappelijke ontdekkingen versnelt. Het laat ook zien hoe huiverig sommige personen en groepen nog altijd zijn om hun data volledig te delen."