Ecofactsheet: persoonlijkheden bij dieren

Koolmezen: wat een types!

Voor het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) is leren van de natuur bijzonder belangrijk. Zo leren de onderzoekers hier veel van dieren en hun persoonlijkheden. Het blijkt dat veel trekjes van dieren iets kunnen zeggen over onszelf. Daarnaast helpt deze kennis bij het natuurbeheer. Klink dit ongelooflijk? Lees dan verder, hieronder èn in de bijbehorende Ecofactsheet bij de downloads onderaan de pagina!

Van mensen is natuurlijk al lang bekend dat elk individu toch wel min of meer uniek is. Dat komt door onze persoonlijkheid. Maar ook iedereen met een huisdier is ervan overtuigd: déze kat of hond is echt een rare. Wat een karakter! Toch heeft het lang geduurd voor er buiten deze twee groepen echt onderzoek gedaan werd aan persoonlijkheid.

Discussie

Sinds 1997 onderzoekt het NIOO persoonlijkheden bij koolmezen. Een persoonlijkheid wil hier overigens niet zeggen dat twee vogels een verhitte discussie kunnen hebben over de laatste Arnon Grunberg. Het betekent dat individuele vogels anders reageren op dezelfde situatie. En dat komt vaak door hun genetische aanleg en hormoonhuishouding.

Bij koolmezen worden twee types onderscheiden: de snelle en de langzame. De snelle koolmees zal bij het binnengaan van een nieuwe omgeving spoedig van boom naar boom vliegen om het hele gebied te verkennen. Bij de langzame duurt dat langer omdat hij elke boom eerst goed wil onderzoeken voordat hij naar de volgende gaat. Ook als er een onbekend object in hun verblijf geplaatst wordt, zal de snelle dit eerder benaderen.

Evenwicht

Dit verschil in gedrag is logisch. Soms zijn er koolmezen nodig om een nieuw gebied snel te bevolken, maar op andere momenten is wat meer behouden gedrag gepast. Zo houden beiden typen elkaar in evenwicht.

Wat de onderzoekers bij het NIOO leren van koolmezen heeft aangrijpingspunten voor onze samenleving. Zo helpt het bij de (her)introductie van dieren in een bepaalde omgeving, want door exemplaren met een geschikte persoonlijkheid hiervoor te selecteren neemt de kans op succes toe. En of we de vergelijking met ‘een vogeltje’ nou leuk vinden of niet: het onderzoek aan koolmezen kan ook iets zeggen over onze eigen persoonlijkheden.

Dr. Kees van Oers van de afdeling Dierecologie leert individuele koolmezen kennen als geen ander.

Wil je weten hoe persoonlijkheidsonderzoek precies werkt, en wat het over ons kan zeggen? Lees dan verder in de Ecofactsheet Persoonlijkheden bij dieren, hieronder te downloaden.