Vluchtige stoffen in de bodem: proefschrift met een 'luchtje'

Er zat een luchtje aan de promotie van microbiëel ecoloog Kristin Schulz-Bohm van het NIOO in Wageningen vandaag. Dat kwam niet zozeer door de luiers van haar baby, maar vooral door het onderwerp: in haar proefschrift breekt ze een lans voor het belang van geuren in het complexe ecosysteem onder de grond.

Zoals de korte film 'The Scent of Soil' van Kristin Schulz-Bohm en twee mede-onderzoekers laat zien, is geur onder de grond van groot belang. Micro-organismen communiceren constant met elkaar, of met (iets) grotere soorten zoals protisten - een soort mini-roofdiertjes - of planten.

Maar we weten nog te weinig over het precieze belang van dit soort 'geurcommunicatie' via vluchtige stoffen voor het soepel functioneren van het ecosysteem van de bodem. Tot nu toe vond het meeste onderzoek namelijk plaats onder meer kunstmatige dan ecologisch relevante omstandigheden.

Wie praat met wie?

In haar proefschrift benadrukt Schulz-Bohm dat de samenstelling en het soort biologische activiteit van de vluchtige stoffen afhangt van welke 'gesprekspartners' er allemaal zijn, en wie nu eigenlijk met wie praat.

Ze laat ook zien dat vluchtige stoffen belangrijke 'lange-afstandsboodschappers' kunnen zijn voor microben in de bodem. Ze geven informatie over waar voedsel te vinden is, of - in het geval van interacties tussen bacteriën en protisten - geschikte prooi.

Liefde & aroma

Kristin Schulz-Bohm is de laatste van drie PhD studenten die hun proefschrift hebben geschreven over dit onderwerp. In de onderzoeksgroep van Paolina Garbeva keken ze alle drie naar de rol van vluchtige organische stoffen in interacties op microbieel niveau in de bodem.

Meer over haar werk en het belang van geuren in de bodem kun je hier lezen:

• Het aroma komt je tegemoet: geuren blijken belangrijk signaal voor ondergrondse roofdiertjes
• Liefde op afstand: planten verleiden bacteriën met geuren.

• Proefschrift: The Ecological Role of Volatile Mediated Interactions Belowground, Kristin Schulz-Bohm. Wageningen 8 Mei 2018. Promotor: Wietse de Boer (NIOO-KNAW), co-promotor: Paolina Garbeva (NIOO-KNAW).