Barbara Tomotani en Jasper Wubs, allebei vorig jaar gepromoveerd op onderzoek bij het NIOO, behoren tot de twintig winnaars van een Rubicon. Met deze beurs van NWO kunnen ze onderzoek doen aan een topinstituut in het buitenland.


Barbara Tomotani

Om meer te weten te komen over wat er gebeurt in het heden, moet je soms ver teruggaan in het verleden. Dat weet ook Barbara Mizumo Tomotani, die haar promotieonderzoek deed over de manier waarop klimaatverandering het strakke jaarlijkse tijdschema van de Europese bonte vliegenvanger onder druk zet.

Belangrijke vragen daarbij waren hoe goed of slecht de vogels in staat zijn om zich aan te passen, en hoeveel tijd ze daarvoor nodig hebben. Uit ander recent onderzoek van o.a. het NIOO kwam al naar voren dat die aanpassingstijd niet altijd lang hoeft te zijn: bijgevoerde koolmezen in Groot-Brittannië blijken nu al langere snavels te krijgen, "evolutie in actie".

Wil Lorre echt een koekje?

Dat er in Groot-Brittannië een sterke traditie bestaat van bijvoeren, helpt om de veranderingen goed zichtbaar te maken. En in het voorstel dat Barbara Tomotani indiende voor een Rubicon-beurs, onder de titel 'Does Polly really want a cracker' ('Wil Lorre echt een koekje?') draait het eveneens om veranderingen in de snavelvorm.

Tomotani wil gaan kijken naar voorbeelden van snavels die bewaard zijn gebleven in museumcollecties. Door veranderingen in isotopen en in de snavelvorm te bestuderen "worden aanpassingen zichtbaar", schrijft ze in het voorstel. "Dit onderzoek is van groot belang voor de wereldwijde bescherming van soorten."

Met de Rubicon-beurs kan ze 16 maanden lang onderzoek gaan doen in het Museum of New Zealand Te Papa Tongarewa in Nieuw-Zeeland.

Voedselzekerheid in ontwikkelingslanden


Jasper Wubs

Ook Jasper Wubs promoveerde in 2017 op onderzoek dat hij deed bij het NIOO, over het sturen van de plantengemeenschap in herstellende natuurgebieden door middel van bodemtransplantatie.

Zijn Rubicon-voorstel borduurt daarop voort, alleen gaat het dit keer niet over het herstel van natuurgebieden maar over met name voedselproductie. Voedselzekerheid, schrijft Wubs in zijn voorstel, is vooral in ontwikkelingslanden een belangrijke uitdaging. De oorzaak van teruglopende productiviteit is vaak bodemdegradatie, het verval van de bodem.

Kun je het bodemleven ook gebruiken om de productiviteit te verhogen, door gedegradeerde bodems te herstellen? Bij ETH Zürich, Sustainable Agroecosystems in Zwitserland gaat Wubs twee jaar lang kijken welke rol het bodemleven precies kan spelen.

Over Rubicon

Het programma Rubicon van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is bedoeld om jonge, veelbelovende wetenschappers de mogelijkheid te geven internationale onderzoekservaring op te doen. Ervaring in het buitenland is voor veel wetenschappers een belangrijke stap in hun carrière.

Aan deze eerste ronde van 2018 deden in totaal  88 onderzoekers mee. Ongeveer één op de vijf aanvragen is dus gehonoreerd. Aan het eind van het jaar zullen naar verwachting 60 onderzoekers een Rubicon reisbeurs hebben gekregen.

Het grootste aantal succesvolle aanvragers van deze ronde, negen, wil de beurs gebruiken om onderzoek te doen in de Verenigde Staten. Andere landen zijn, naast Zwitserland en Nieuw-Zeeland, o.a. Noorwegen, Duitsland en Singapore.