Deze week is in Rusland een unieke expeditie begonnen. Paramotoriste Sacha Dench vliegt ruim 7000 kilometer mee met de kleine zwanen tijdens hun herfstmigratie. Door elf landen, waaronder Nederland.

Op maandag 19 september was het zover, en ging Sacha Dench onder gunstige weersomstandigheden de lucht in met haar paramotor boven de Russische toendra.

De komende tien weken wil Dench informatie verzamelen over, en aandacht vragen voor, de snelle achteruitgang van de soort in Europa. Dat doet ze door onderweg te stoppen en te praten met mensen langs de trekroute van de zwanen.

In november wordt ze in Nederland verwacht, al hangt dat sterk af van de weersomstandigheden. Ze zal landen in het Lauwersmeer, een voorheen erg belangrijke plek voor kleine zwanen.

Snelle afname

Het aantal overwinterende kleine zwanen in Europa neemt al sinds 1995 sterk af. Waarom precies is (nog) niet bekend.

In Nederland is de afname reden geweest om de kleine zwaan aan te wijzen als Natura 2000 doelsoort. Mede naar aanleiding hiervan doet het NIOO onderzoek naar de mogelijke oorzaken.

Zo worden komende winter enkele tientallen zwanen voorzien van een halsbandzender om ze te volgen naar hun broedgebied. Ook krijgen tientallen zwanen een halsband mee met een unieke code die terugmelding makkelijker maakt.

Wat is er anders?

"Mogelijk kan zo meer inzicht worden verkregen in de bedreigingen die zij onderweg tegenkomen en wat hierin veranderd is in de afgelopen 20 jaar", zegt onderzoekster Rascha Nuijten (Dierecologie, NIOO-KNAW).

"Terugmeldingen van deze vogels in Nederland en elders leveren een belangrijke bijdrage aan populatie- en verspreidingsmodellen. Met deze modellen kan worden berekend of er iets veranderd is in de jaarlijkse overleving, het broedsucces of het winterverspreidingsgebied van de kleine zwaan."

Ook wordt onderzocht waaraan die veranderingen kunnen worden toegeschreven. "Denk aan veranderend klimaat en landgebruik."

Verder lezen

De reis van Sacha Dench volgen? Dat kan per satelliet via www.flightoftheswans.org. Twee keer per week zal op de website een videodagboek te zien zijn. Het is ook mogelijk een petitie te ondertekenen om de kleine zwanen te steunen.

Meer informatie over het zwanenonderzoek van NIOO-onderzoekers Rascha Nuijten en Bart Nolet vind je o.a. op deze pagina, op deze pagina en in dit artikel.