Het NIOO-KNAW en het Vogeltrekstation hebben hun zienswijze ingediend bij de Provincie Gelderland op plannen om Wageningen beter bereikbaar te maken voor verkeer. Ze uiten zorg over de negatieve impact van de plannen, o.a. voor het 170 jaar oude Dassenbos, dat gebruikt wordt voor vogelonderzoek en educatieve activiteiten.

De Provincie Gelderland werkt aan betere doorstroming op de route langs de campus van de Wageningen Universiteit. Dat is volgens de Provincie nodig voor de verdere ontwikkeling van Wageningen en de regio Foodvalley. Na onderzoek samen met de gemeente is gekozen voor een nieuwe weg. Hiervoor worden verschillende varianten overwogen.

Meer dan de helft van het plangebied bestaat uit het zogenaamde Dassenbos, een voormalig hakhoutbos in de meest westelijke hoek van het campusterrein. Net buiten het plangebied liggen bovendien twee beschermde natuurgebieden, die onderdeel zijn van het Europese Natura 2000 netwerk.

Inbreng NIOO

Het gebouw van het NIOO, waar het instituut veel van zijn onderzoek doet op het gebied van aquatische, microbiële, terrestrische en dierecologie, ligt dicht bij de voorgestelde route langs de campus. Bovendien doet het Vogeltrekstation, een samenwerkingsverband van het NIOO en de Ringersvereniging, vogelonderzoek in het Dassenbos.

Als direct belanghebbende heeft het NIOO de laatste jaren deel uitgemaakt van de klankbordgroep Beter Bereikbaar Wageningen. Voorafgaand aan de concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD), waarin gekeken wordt naar de milieueffecten van de plannen, heeft het NIOO o.a. aanvullende informatie gegeven over beschermde soorten.

Het NIOO waarschuwt dat het aanleggen van nieuwe infrastructuur door, maar ook direct naast, het Dassenbos zal leiden tot ernstige schade.

Dassenbos

Sinds een eeuw is het Dassenbos niet meer in gebruik. Het heeft zich in die tijd ongestoord kunnen ontwikkelen tot een natuurlijk bos. Inventarisaties door o.a. studenten van het Vogeltrekstation wijzen op het voorkomen van beschermde soorten zoals de steenmarter. Ook is het bos een zomerpleisterplaats voor grootoorvleermuizen.

Daarnaast wordt er belangrijk wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd, o.a. door het Vogeltrekstation. Zo is het bos onderdeel van een internationaal netwerk van locaties voor de lange-termijn monitoring van de overleving van zangvogels, en is het een van de drie locaties in Nederland waar onderzoek wordt gedaan naar het Usutuvirus.

Bovendien gebruiken zowel het Vogeltrekstation als de afdeling Dierecologie van het NIOO het Dassenbos voor opleiding en educatie.

Schade

Volgens het NIOO zullen het vogelonderzoek en de educatieve activiteiten "op zijn minst ernstig verstoord en naar verwachting onmogelijk gemaakt" worden. Zelfs wanneer gekozen wordt voor een variant waarin de weg wordt aangelegd aan de rand van het bos en niet erdoorheen, kan verstoring door geluidsoverlast niet worden uitgesloten.

Ook moet er meer onderzoek gedaan worden naar de impact op beschermde soorten, en naar manieren om schade te voorkomen of op zijn minst "tijdig en adequaat" te compenseren. En moet het effect op de Natura 2000 gebieden in de omgeving van de nieuwe weg beter worden gewogen.

In de NRD wordt volgens het NIOO een te beperkte interpretatie gegeven van doelstelling en functioneren van de Natura 2000 gebieden. Bovendien zijn ecologische en natuurwaarden niet apart als ontwerpcriterium meegenomen. Juist in een gebied met zoveel kennisinstellingen op het gebied van natuur en biodiversiteit had dat wel gemoeten.

Zienswijze

Het NIOO concludeert dan ook dat de nadruk in de NRD op "oude oplossingen van het investeren van publieke middelen in meer asfalt [...] met verlies aan leefbaarheid en natuurwaarden, en schadelijke effecten voor vogels en biodiversiteit" niet past bij de duurzame innovatieve aanpak die de provincie Gelderland zou moeten voorstaan.

Voor alternatieven die meer rekening houden met natuurontwikkeling en biodiversiteit is van meet af aan te weinig ruimte geweest, o.a. door de stringente randvoorwaarden en de grenzen van het zoekgebied. Het NIOO pleit ervoor de reikwijde en het financieel kader te verruimen zodat "goede creatieve oplossingen" alsnog mogelijk worden.

Deze conclusies vallen te lezen in de zienswijze die het NIOO in april heeft ingediend bij het Gelderse College van Gedeputeerde Staten, als reactie op de concept NRD. Tot 25 april kon iedereen middels zo'n zienswijze op de plannen reageren. Eind 2018 hoopt de Provincie te komen met een 'voorkeursalternatief'.
 

(Foto Dassenbos: Sake van der Schaaf)