De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) heeft financiering toegekend aan acht themaprogramma's in het kader van de Nationale Wetenschapsagenda. Ze krijgen elk 2,5 miljoen euro. Een van de programma's is het Origins Center, dat zich richt op de oorsprong van het leven op aarde en in het heelal.

De Nationale Wetenschapsagenda is gebaseerd op meer dan 11.000 vragen vanuit het publiek. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap maakte vorig jaar bekend ruim 30 miljoen euro in de uitvoering van de NWA te willen investeren. Het grootste deel is onder de naam 'Startimpuls' bestemd voor onderzoek binnen drie door het ministerie gekozen thema's, die samen zijn onderverdeeld in acht 'routes'.

Aanvragen voor de acht routes konden worden ingediend door breed samengestelde consortia van wetenschappers, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en bedrijven. Zo moest worden voldaan aan één van de doelen van de Wetenschapsagenda: het stimuleren van nieuwe samenwerkingsverbanden om op die manier de afstand tussen wetenschap en maatschappij te verkleinen. NWO moest als 'kennispartner' de aanvragen beoordelen.

Origins Center

Eén van de drie door het ministerie van OCW gekozen thema's is "Hoe kan natuurwetenschappelijke kennis bijdragen aan vernieuwing?" Daarbij horen drie verbindende routes, waarvan de eerste zich bezighoudt met de oorsprong van het leven op aarde en in het heelal.

Bijzonder aan de procedure is dat voor elke route eerst een aantal 'boegbeelden' zijn aangewezen. Deze boegbeelden moesten in samenspraak met de samenwerkende partijen binnen hun route een voorstel indienen. Boegbeelden voor de route over de oorsprong van het leven zijn scheikundige en Nobelprijswinnaar Ben Feringa, astrofysicus Rens Water en Louise Vet, de directeur van het NIOO.

Het themaprogramma dat ze ondersteunen heeft de naam Origins Center gekregen. Het is een samenwerking tussen 17 universiteiten en onderzoeksinstituten, die samen zeven wetenschappelijke disciplines vertegenwoordigen. Elke discipline heeft een eigen werkgroep; in de werkgroep Ecology & Evolution zit naast Louise Vet ook Marcel Visser, hoofd dierecologie bij het NIOO.

Groot en belangrijk

"Het idee is dat we proberen om vooral veel van elkaar te leren", zegt Visser over de ontmoeting tussen geologen, systeembiologen, chemici, astrofysici en andere wetenschappers. "Bij sommige dingen waarmee je vastloopt kun je door input van een andere discipline toch weer vooruitgang boeken."

Hiervoor krijgt het Origins Center nu maximaal 2,5 miljoen euro binnen de Startimpuls. Het gaat dan ook om "een groot en belangrijk deel van de Nederlandse Wetenschapsagenda", laat NWO weten in een bericht over de toekenning.

De voorzitter van de Nationale Wetenschapsagenda, Louise Gunning, omschreef de honorering van de aanvragen als "een succesvolle eerste stap in de implementatie van de NWA", en ook minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker lieten weten verheugd te zijn dat de procedure rond is. Voor andere thema's/routes binnen de NWA volgt financiering later.

(Beeld: Galactic outflow - ESA/ATG medialab)