Overslaan en naar de inhoud gaan
  • Nederlands
  • English

Internet search

Menu
  • Over NIOO
    • Over ons
    • Het gebouw
    • Geschiedenis
  • Actueel
    • Nieuws
    • Persberichten
    • Agenda
  • Onderzoek
    • Onderzoeksthema's
    • Publicaties
    • Datasets
    • Faciliteiten
  • Afdelingen
    • Aquatische ecologie
    • Dierecologie
    • Microbiële ecologie
    • Terrestrische ecologie
    • Overige
  • Maatschappij
    • Ecologie en maatschappij
    • Citizen Science
    • Educatieve info
    • Inspiratielezing
  • Werken & leren
    • Vacatures
  • Contact
    • Adres en route
    • Medewerkers

Mier

Bodembewoner van de maand augustus

OFFICIËLE NAAM: Formicide

ROEPNAAM: Mier

ADRES: De mier bouwt zijn nest in de bodem, in holle bomen, in spleten tussen rotsen of hij plakt zelf zijn nest van dorre bladeren aan elkaar. Je vindt hem nooit in zijn eentje, want hij leeft namelijk samen met duizenden andere mieren in een kolonie. Aan het hoofd staat de koningin, daaronder de werksters en soldaten.

SIGNALEMENT: Meestal zwart of bruin. Maar ook gele, rode, groene, zilvergrijze en goudkleurige soorten komen voor. Het lichaam van de mier bestaat uit drie delen en drie paar poten. Hij is te herkennen aan zijn wespentaille (verwant van de wesp!), zijn voelsprieten (alleen bij mieren hebben die een knik van 90 graden), zijn facetogen en natuurlijk zijn grote kaken.

LEEFTIJD: De mannetjesmier leeft kort - enkele dagen tot weken - terwijl de koningin wel 30 jaar kan worden! Daarmee is de mier het bejaardst van alle insecten. 

BEVOLKINGSDICHTHEID: Als je toevallig op een mierennest stuit, kun je wel duizenden mieren in een handje grond vinden! Een nest van een bosmier kan bijvoorbeeld uit 200.000 tot zelfs 1.000.000 werksters bestaan! 

FAMILIE: Er zijn meer dan 12.000 soorten mieren beschreven, samen vormen zij 15 tot 25 procent van de biomassa van landdieren op aarde.

ETEN: De mier is een slim dier. Sommige soorten doen aan landbouw en verbouwen hun eigen eten in een heuse moestuin onder de grond. Eén soort transporteert bladeren naar zijn moestuin, en kweekt hier een schimmel waar de mieren van leven. Andere soorten doen aan veeteelt, zij houden luizen voor hun honingdauw in ruil voor bescherming van de luis tegen vijanden zoals het lieveheersbeestje. Soms wordt er zelfs een samenwerkingsverband getekend met planten. De plant produceert een zoete afscheiding voor de mier, waarop de mier de plant tegen vraat beschermt. Wat een samenwerking daar op de grond! 

 

IN HET NIEUWS: In Noord-Amerika zorgen de vuurmieren voor 5 miljard dollar schade per jaar. Het bestrijden, controleren en de medische behandeling die nodig is na een beet van deze invasieve soort loopt de spuigaten uit.

WETENSCHAP: Onderzoek in het ruimtestation ISS toont aan dat mieren in gewichtsloze toestand nog steeds goed kunnen samenwerken. Deze ontdekking moet uiteindelijk leiden tot de bouw van robots die meester zijn in samenwerken.  

  • Terug naar de hoofdpagina
  • Column augustus: Aniek Ivens

Even spitten...

► Alle mieren verzamelen!

Het totale gewicht van alle mieren op aarde is hetzelfde als of zelfs groter dan het gewicht van alle mensen op aarde. Wat een krioelende massa moet dat zijn!

► Zzzz...

Werkmieren slapen gemiddeld 4,8 uur op een dag, de koningin is zelfs 9,4 uur per dag onder zeil. Deze slaap wordt wel verdeeld over de dag: een werkmier maakt wel 253 powernaps per dag... Welterusten!

► Enorm

De grootste mierenkolonie ooit gevonden strekte zich over 6000 kilometer uit! Onderzoekers hebben deze kolonie gevonden langs de mediterrane kust. 

► Krachtpatser

Mieren zijn enorme krachtpatsers. Dit hebben de mieren te danken aan hun nekwervels, die een druk aan kunnen van 5000 keer hun eigen gewicht! 

► Kus?

Mieren lijken elkaar soms te kussen, maar niets is minder waar. De diertjes hebben twee magen; eentje voor henzelf en eentje voor hun vrienden. Dit mechanisme is onmisbaar in de kolonie, want hierdoor is het mogelijk dat iedere mier zijn eigen taak uitvoert. De soldaten hoeven zo geen kostbare tijd te verspillen aan het zoeken naar eten, maar kunnen gewoon gevoerd worden door de werkmieren!

► Alles voor de kolonie

De mier is een voorbeeld voor ons allen... Een zieke mier sluipt langzaam weg van de kolonie om rustig te kunnen sterven. Daardoor voorkomt zij dat haar ziekte zich verspeidt in de kolonie. Tijdens haar weg naar buiten toe is zij extra vechtlustig en aggressief: zij draagt op die manier haar laatste steentje bij aan de veiligheid van de kolonie.

► Vrouwen, vrouwen en nog eens vrouwen

Een paar soorten mieren kunnen zichzelf klonen voor hun voortplanting. Deze soorten bestaan dan ook uit alleen maar vrouwtjes! 

► Voorraad-mier

De opslag van eten is bij de honingpotmier wel erg bijzonder: het achterlichaam van gespecialiseerde werksters wordt namelijk gebruikt als voorraadkamer, en kan wel 100 keer zo zwaar worden als het eigenlijke gewicht van de mier zelf. Het eten wat opgeslagen wordt bestaat dan uit honing, suikerwater van bladluizen of zelfs eiwitten. Het interessante is dat deze voedselbronnen gescheiden worden: er zijn ‘zoete’ en ‘hartige’ voorraadpot-mieren! 

► Dieper graven

Lees hier de mierencolumn van Aniek Ivens.

  • KNAW
  • intranet
  • privacy statement
  • login

NIOO KNAW