Beleef de Lente 2025: Laatste loodjes

Kijk je nu via de camera in de nestkast, dan zie je zes jonge, levendige koolmeesjes die je nieuwsgierig aankijken. We kunnen nog maar heel even van ze genieten, want binnenkort vliegen ze uit, de wijde Drentse wereld in. Daar wacht een leven vol uitdagingen waarin ze moeten zien te overleven.

Buiten de kast overleven is al moeilijk genoeg, maar ook in de kast is het soms geen pretje. In het vorige blog werd er al kort iets over gezegd, en koolmeesonderzoekers weten er alles van. Vanaf half mei, zeker als het warm is, kun je bij het openen van een nestkast onaangenaam verrast worden door allerhande klein gespuis.

Vlooien springen dan soms letterlijk op je af. Het is mij regelmatig overkomen dat ik na zo'n bezoek tientallen vlooien op mijn armen had. Ze bijten gemeen en veroorzaken veel jeuk. Je kunt ze gelukkig meestal makkelijk van je afslaan, maar vervelend blijft het zeker.

Tijdens het meten en wegen van de jonge vogels heb je vanaf begin juni ook vaak last van luisvliegen (Hippoboscidae). Die kunnen mensen bijten, al doen ze dat niet vaak — maar irritant zijn ze wel. Ze zitten eerst op de jongen en vliegen dan op jou af. Vervolgens blijven ze om je heen hangen en proberen onder je kleding te kruipen. Je krijgt ze bijna niet weg, en dat maakt het behoorlijk vermoeiend.

En dan zijn er nog de bloedmijten: kleine rode 'balletjes' die massaal door de kast kruipen. Op de foto hierboven en hieronder zie je een kast vol met deze mijten. Mijn collega maakte die vanmorgen en liet weten dat de jongen in die kast vier dagen achterlopen in hun ontwikkeling. Of dat direct komt door de mijten is moeilijk te zeggen — het is ook al vrij laat in het seizoen. Maar een kast vol met luizen en mijten helpt hun ontwikkeling in elk geval niet.

Gelukkig hebben de meeste nestjes van koolmezen – en ook die van andere soorten zoals pimpelmezen en bonte vliegenvangers die in nestkasten broeden – hier geen last van. Vooral de legsels vanaf eind mei krijgen vaak te maken met luizen, vlooien en mijten, maar bij de eerdere nesten komt dat gelukkig nauwelijks voor.

Hoe dan ook, onze jonge Drentse koolmeesjes zien er voorlopig nog fris en gezond uit. Geniet er dus nog even van, want voor je het weet kijk je naar een lege nestkast!