Beleef de Lente 2025: En... nog een kast!

Nadat het ‘oude’ nestje plotseling was uitgevlogen, kregen we de kans om een nieuw koolmeesnestje te gaan volgen. En natuurlijk zeggen we daar geen nee tegen! We gaan dus enthousiast verder en hopen dat jullie net zo blijven meegenieten van al dit moois als wij dat doen.

Deze nieuwe kast bevindt zich diep in de binnenlanden van Drenthe. Inmiddels liggen er zes eitjes in het nest. Afgelopen zaterdag waren dat er nog drie, wat erop wijst dat het eerste ei op donderdag 22 mei is gelegd. Het vrouwtje legt dus nog steeds dagelijks een ei. De vraag is nu hoe lang ze daarmee doorgaat en hoeveel eitjes er uiteindelijk zullen zijn. Om te kunnen berekenen wanneer de jongen uit het ei zullen komen, moeten we natuurlijk eerst weten wanneer het vrouwtje begint met broeden.

Mogelijk gaat het bij dit nieuwe nestje om een laat broedsel (laat in het voorjaar), een tweede legsel, of een vervangend legsel na een mislukte eerdere poging. Vaak is een dergelijk legsel minder groot.

Ik kreeg een aantal vragen over of het niet vreemd is dat de eitjes zo open en bloot in het nestje liggen. Het lijkt misschien wat verlaten, maar dat is het zeker niet. Het vrouwtje legt elke dag een ei en komt tussendoor even terug om de reeds gelegde eitjes kort op te warmen. Zo blijven de embryo’s in leven, zonder dat ze zich al gaan ontwikkelen. Pas wanneer ze echt begint te broeden, komt het ontwikkelingsproces op gang. Het ziet er misschien wat vreemd uit, maar dit is volkomen normaal gedrag.

Afgelopen vrijdag was ik zelf op pad in De Hoge Veluwe. Zoals ik al in mijn vorige blog vertelde, worden koolmeesjongen rond de leeftijd van 14 dagen gewogen en gemeten. Vrijdag stonden er meer dan 30 nestkasten op het programma – allemaal met jonge vogels die gecontroleerd moesten worden. Dat is natuurlijk te veel werk voor de vaste ploeg, dus op zulke dagen worden extra helpende handen ingeschakeld.

Hieronder zie je een foto van mijn collega waarmee ik die ochtend op stap was. Ze is bezig met het meten van de jongen. Op de foto hierboven zie je een nestkast waarvan we de jongen even uit de kast hebben gehaald. Het doekje in het vlieggat voorkomt dat de ouders naar binnen kunnen terwijl het nest tijdelijk leeg is. Als ze wél naar binnen zouden gaan en hun jongen niet aantreffen, bestaat de kans dat ze het nest verlaten.

Als je dit met z’n tweeën doet, kun je het controleren van een nestje met jongen vrij vlot afronden. De jongen zijn nooit langer dan een klein half uur uit de kast en gaan daarna direct weer terug. Vaak beginnen de ouders dan vrijwel meteen weer met voeren. Op die vrijdagochtend werkten mijn collega en ik zeven nestjes af: vier van koolmezen, twee van bonte vliegenvangers en één van een pimpelmees.

Onze eigen nieuwe Beleef de Lente-mees is nog lang niet zover. Ze is nog volop bezig met het leggen van haar eitjes. Helemaal prima natuurlijk – zo kunnen we nog lekker lang genieten van dit nieuwe legsel!